Na okruglom stolu „Medijacija u sudskoj i tužilačkoj praksi“ koji je održan 10. oktobra 2014. godine u Podgorici, uvodnu riječ je imao John Robert Force, menadžer Programa za vladavinu prava i ljudska prava u Misiji OEBS-a, koji je pozdravljajući skup, naglasio značaj dosadašnje saradnje Misije OEBS-a i subjekata koji se bave primjenom posredovanja u Crnoj Gori.
Maja Milošević, izvršna direktorica Centra za edukaciju nosilaca pravosudne funkcije, uz pozdravnu riječ, govorila je o značaju edukacije tužilaca i sudija u ovoj oblasti i istakla veoma dobru saradnju sa Centrom za posredovanje.
Pozdravljajući prisutne, direktor Centra za posredovanje Crne Gore, Miroslav Knežević, zahvalio se međunarodnim organizacijamana na pomoći u primjeni instituta posredovanja, u prvom redu Misiji OEBS-a u Crnoj Gori, zatim Ministarstvu pravde, sudovima i tužilaštvima.
Uvodno izlaganje o zakonodavnom okviru imala je Marina Miranović, savjetnica Ministarstva pravde, koja je saopštila koje je aktivnosti u prethodnom periodu preduzelo Ministarstvo pravde, u cilju uspostavljanja pravne regulative u ovoj oblasti.
Osvrt na trenutno stanje, kada je u pitanju posredovanje u Crnoj Gori dao je direktor Centra za posredovanje, gosp. Knežević. On je govorio o teorijskim modelima sudske medijacije i razlozima zbog kojih se u Crnoj Gori koristi model medijacije povezane sa sudom, ističući da su teorijski nedostaci u praksi otklonjeni, čime je stvorena mogućnost da medijacija bude dostupna sudovima, tužilaštvima i građanima.
Knežević je naglasio postojanje četiri krucijalna momenta za razvoj medijacije u Crnoj Gori, a to su istorijska podloga, donošenje Zakona o posredovanju, osnivanje Centra za posredovanje, i prihvatanje posredovanja od strane sudova i tužilaštava. Ovom prilikom prikazane su i aktivnosti Centra za posredovanje u prethodnom periodu, kao i statistika o broju predmeta, uz naznaku da je u ovoj godini došlo do značajnog povećanja broja predmeta. Takođe je, istakao i značaj potpunije primjene člana 27a Zakona o posredovanju.
Predsjednik Osnovnog suda u Podgorici, Zoran Radović, govorio je o posredovanju u praksi Osnovnog suda, o tome da troškovi predstavljaju veoma važan aspekt u primjeni posredovanja. On je kazao da su početni otkloni u primjeni posredovanja od strane sudija sada prestali i da je broj predmeta koje sudije upućuju Centru za posredovanje u stalnom porastu. Naglasio je značaj člana 326 Porodičnog zakona Crne Gore, a potom se osvrnuo i na Zakon o besplatnoj pravnoj pomoći i njegovoj vezi sa instituom posredovanja.
Takođe, je ukazao na značaj člana 27a Zakona o posredovanju u daljoj primjeni instituta posredovanja. Istakao je značaj postupka posredovanja kod maloljetnika u sudskom postupku, posebno kada su u pitanju maloljetnici strani državljani. Na kraju je rekao, da je od velikog značaja edukacija sudija iz ove oblasti kao i stimulisanje sudija za primjenu posredovanja kao alternativnog načina rješavanja spora.
O Posredovanju u praksi Osnovnog državnog tužilaštva u Podgorici, govorila je Danka Ivanović Đerić , osnovni državni tužilac u Podgorici. Ona je govorila o zakonskoj regulativi u ovoj oblasti, o spremnosti maloljetnika i žrtve da učestvuju u postupcima posredovanja. Ističući dobru saradnju sa Centrom za posredovanje Crne Gore, naglasila je da se inače veoma kratki rokovi za postupanje u ovoj oblasti, ne samo poštuju, već se postupak završava i prije zadatih rokova. Upoznala je prisutne i sa nekim konkretnim slučajevima iz prakse i nedoumicama koje su se otklonile u odličnoj komunikaciji između tužilaštva i Centra.
Ljubica Durutović, kao osvrt iz perspektive medijatora u građanskim stvarima, približila je postupak posredovanja u porodičnim sporovima, kroz svoja lična iskustva. Ona je govorila o nekim ometajućim faktorima, kao što je rodbina stranaka, nedovoljno poznavanje postupka medijacije itd. Naglasila je da je interes djece u ovim sporovima od posebnog značaja, kao i činjenica da stranke nastoje da same rešavaju svoj problem. Durutović je razmijenila i svoja iskustva sa advokatima i nevladinim organizacijama.
Brnaka Kankaraš, iz perspektive medijatora u krivičnim stvarima, istakla je zašto je dobro kada medijatori nisu pravnici. Naglasila je, značaj pružanja druge šanse koja se daje maloljetniku, kao i značaj izmirenja za dalji nastavak života u zajednici. Govoreći o ličnim iskustvima sa međunarodnih seminara, skrenula je pažnju na izjave koje se odnose na pohvale upućene Crnoj Gori, kao jedinoj zemlji u regionu koja primjenjuje ovaj vid rješavanja sporova između maloljetnog učinioca krivičnog djela i žrtve. I ona se osvrnula na iskustva sa advokatima, kao i na projekat medijacije u školama, koje kao savjetnik u Ministarstvu prosvjete uz podršku Centra za posredovanja i u saradnji sa Nansen Dijalog Centrom sprovodi u nekim školskim ustanovama.
Nakon uvodnih izlaganja uslijedila je i diskusija iz koje se moglo zaključiti da su učesnici današnjeg okruglog stola saglasni o značaju i veoma dobrim rezultatima postignutim u ovoj oblasti, uz predloge i sugestije.
Direktor Centra za posredovanje, u svom obraćanju istakao je, da iako je medijacija na raspolaganju sudovima, tužilaštvima i građanima, njena upotreba nije još u mjeri, u kojoj je u visokorazvijenim demokratskim zemljama, ali ohrabruju podaci iz ove godine, kao i podaci koji su proizišli iz istraživanja koje je obavljeno za potrebe OEBS-a,a koji pokazuju da je 65% građana spremno da završava sporove na ovaj način.
Takođe, značajno je animirati saradnju sa Zaštitnikom imovniskih interesa Crne Gore, koji u sve većoj mjeri prihvataju postupke posredovanja. Potrebna je primjena direktive Evropske komisije o posredovanju u potrošačkim sporovima, pa je neophodno uspostaviti saradnju sa Udruženjem potrošača Crne Gore.
Na kraju je zaključeno, da je posredovanje u Crnoj Gori, najrazvijenije u regionu, što se moglo zaključiti i na regionalnoj Konferencije pod nazivom „ Razmjena iskustava o alternativnim načinima rješavanja sporova“ koja se održala u Sarajevu od 09. do 12. septembra 2014. godine
